เจโตสีเสน เหตฺถ สมฺมาสมาธิ วุตฺโต, สมฺมาสมาธิคฺคหเณเนว มคฺคลกฺขเณน เอกลกฺขณา สมฺมาทิฏฺฐิอาทโย มคฺคธมฺมา คหิตาว โหนฺตีติ, มคฺคสํวเรน อภิชฺฌาทิกสฺส อสํวรสฺส อนวเสสโต ปหานํ ทสฺสิตํ โหติฯ เตเนวาห ‘‘สมูลํ ตณฺหมพฺพุยฺหา’’ติฯ สีติภูตามฺหิ นิพฺพุตาติ สพฺพโส กิเลสปริฬาหาภาเวน สีติภาวปฺปตฺตา อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยา นิพฺพุตา อมฺหีติฯ

อุตฺตราเถรีคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

16. วุฑฺฒปพฺพชิตสุมนาเถรีคาถาวณฺณนา

สุขํ ตฺวํ วุฑฺฒิเก เสหีติ สุมนาย วุฑฺฒปพฺพชิตาย คาถาฯ อยมฺปิ ปุริมพุทฺเธสุ กตาธิการา ตตฺถ ตตฺถ ภเว กุสลํ อุปจินิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท สาวตฺถิยํ มหาโกสลรญฺโญ ภคินี หุตฺวา นิพฺพตฺติฯ สา สตฺถารา รญฺโญ ปเสนทิสฺส โกสลสฺส ‘‘จตฺตาโร โข เม, มหาราช, ทหราติ น อุญฺญาตพฺพา’’ติอาทินา (สํ. นิ. 1.112) เทสิตํ ธมฺมํ สุตฺวา ลทฺธปฺปสาทา สรเณสุ จ สีเลสุ จ ปติฏฺฐาย ปพฺพชิตุกามาปิ ‘‘อยฺยิกํ ปฏิชคฺคิสฺสามี’’ติ จิรกาลํ วีตินาเมตฺวา อปรภาเค อยฺยิกาย กาลงฺกตาย รญฺญา สทฺธิํ มหคฺฆานิ อตฺถรณปาวุรณานิ คาหาเปตฺวา วิหารํ คนฺตฺวา สงฺฆสฺส ทาเปตฺวา สตฺถุ สนฺติเก ธมฺมํ สุตฺวา อนาคามิผเล ปติฏฺฐิตา ปพฺพชฺชํ ยาจิฯ สตฺถา ตสฺสา ญาณปริปากํ ทิสฺวา –

[16]

‘‘สุขํ ตฺวํ วุฑฺฒิเก เสหิ, กตฺวา โจเฬน ปารุตา;

อุปสนฺโต หิ เต ราโค, สีติภูตาสิ นิพฺพุตา’’ติฯ –

อิมํ คาถํ อภาสิฯ สา คาถาปริโยสาเน สห ปฏิสมฺภิทาหิ อรหตฺตํ ปตฺวา อุทานวเสน ตเมว คาถํ อภาสิฯ อิทเมว จสฺสา อญฺญาพฺยากรณํ อโหสิ, สา ตาวเทว ปพฺพชิฯ คาถาย ปน วุฑฺฒิเกติ วุฑฺเฒ, วโยวุฑฺเฒติ อตฺโถฯ อยํ ปน สีลาทิคุเณหิปิ วุฑฺฒา, เถริยา วุตฺตคาถาย จตุตฺถปาเท สีติภูตาสิ นิพฺพุตาติ โยเชตพฺพํฯ เสสํ วุตฺตนยเมวฯ

วุฑฺฒปพฺพชิตสุมนาเถรีคาถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ